Қала тазалығы – өркениетті қоғамның айнасы. Алайда, өкінішке қарай, кейбір азаматтар тұрмыстық қалдықтарды арнайы орындарға емес, көшеге, арықтарға немесе қоғамдық жерлерге тастап жүр. Мұндай әрекет тек эстетикалық көріністі бұзып қана қоймай, экологиялық ахуалды нашарлатып, құқық бұзушылыққа әкеледі.
Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 434-бабында қоғамдық орындарды ластауға қатаң тыйым салынған. Қоқысты белгіленбеген жерге төккен азаматтарға ескерту жасалып қана қоймай, айыппұл да салынады. Бұл талап заң жүзінде бекітілгенімен, тәртіп бұзушылардың азаймай отырғаны – алаңдатарлық жайт.
Мәселен, Шымкент қаласында өткен жылы санитарлық талаптарды сақтамаған 800-ге жуық жағдай тіркеліп, нәтижесінде 5 миллион теңгеден астам айыппұл салынған. Бұл көрсеткіш тұрғындардың экологиялық мәдениеті әлі де төмен екенін көрсетеді. Қаратау ауданының өзінде бірнеше рейдтік тексеріс кезінде заңсыз қоқыс тастау деректері анықталған. Арнайы мобилді топтар бұл бағыттағы жұмыстарды тұрақты жүргізіп келеді.
Эколог мамандардың пікірінше, қоқысты ретсіз тастау – тек заң бұзушылық қана емес, денсаулыққа да тікелей қауіп. Себебі тұрмыстық қалдықтардан зиянды бактериялар мен жәндіктер таралып, ауа мен суды ластайды. Ал пластик қалдықтар ондаған жылдар бойы шірімей, табиғатқа зиянын тигізеді. Бұл жағдай болашақ ұрпақтың экологиялық қауіпсіздігіне қауіп төндіреді.
Осы орайда мамандар қала тұрғындарын тек айыппұлдан қорықпай, өздері тұратын ортаға жанашырлықпен қарауға шақырады. Қоқысты жәшігіне тастау – тазалықтың әліппесі ғана емес, мәдениеттіліктің де көрсеткіші. Әрбір тұрғын өзі қолданған бөтелке, қағаз немесе тұрмыстық қалдықты арнайы контейнерге салса, қаланың келбеті де, халықтың денсаулығы да жақсарады.
Қалалық әкімдік тарапынан да жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Қоқыс жәшіктері мен контейнер алаңшалары көбейтіліп, қалдықтарды бөлек жинау тәжірибесі енгізілуде. Бұл – қайта өңдеу ісін дамытуға жол ашатын қадам. Сонымен бірге, қоғамдық бақылауды күшейту үшін тұрғындардың қатысуымен «тазалық рейдтері» қолға алынуда.
Қорытындылай келе, қоқысты бейберекет тастау – қарапайым әдет болып көрінгенімен, оның арты ірі әлеуметтік және экологиялық мәселеге ұласады. Әрбір азамат өзіне жауапкершілік алып, заңды сақтап, ортақ үйіміз – қаламызды таза ұстауы тиіс. Тазалық – тек әкімдіктің немесе коммуналдық қызметтің міндеті емес, баршамыздың ортақ парызымыз.
