Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» атты Қазақстан халқына Жолдауы Еліміздің халықаралық аренадағы экономикалық мүддесін белсенді түрде ілгерілетіп, ұлттық мүддені қорғауда берік ұстаным және кәсіби біліктілік таныту керек екендігіне тоқталып өтті.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың экономикалық және экологиялық проблемалар бір-бірімен тығыз байланысты, олардың бірін шешу арқылы екіншісін жоққа шығаруға болмайтындығы және оның түйткілді мәселесін жылдам қолға алуды атап өтті.
Қоршаған ортаның жағдайы экономикалық саланың потенциалын тікелей қалыптастырады. Өнеркәсіптік кәсіпорындар үшін ресурстар табиғи ортада алынады, ал фабрикалар мен зауыттардың өнімділігі олардың санына байланысты. Тазарту құрылыстарын сатып алуға және орнатуға, судың, ауаның, топырақтың ластануын жою жөніндегі шараларға жұмсалатын ақша мөлшері пайда мөлшеріне байланысты.
Әр елдің экономикамен байланысты экологиялық проблемаларының жеке тізімі бар. Оларды жою мемлекеттік деңгейде жүзеге асырылады, бірақ бірінші кезекте оның салдары үшін жауапкершілік компаниялардың менеджментіне жүктеледі.
Адамның іс-әрекеті қоршаған ортаға кері әсерін тигізді. Кеш болмай тұрып, біз ғаламдық және жергілікті экологиялық проблемаларды шешуіміз керек. Көптеген сарапшылар атмосфераны, гидросфераны, литосфераны ластау мәселелерін шешуге және қоқыс санын азайтуға мүмкіндік беретін қалдықсыз технологияларды кең көлемде енгізуге бәс тігуде.
Кәсіпорындар жұмысының кейбір қағидаларын қажетсіз әрекеттерден аулақ болу үшін оны автоматтандырылған және ұтымды ете отырып өзгерту керек. Бұл сізге азырақ ресурстарды пайдалануға көмектеседі. Экономиканың әртүрлі салаларын симметриялы дамыту маңызды. Мысалы, жер шарында ауыр өнеркәсіп кәсіпорындары көп, ал ауыл шаруашылығы дамымаған. Агроөнеркәсіпті сандық тұрғыдан ғана емес, сапа жағынан да жақсарту қажет. Бұл өз кезегінде аштық мәселесін шешуге көмектеседі.
Адамзаттың көптеген проблемалары өзара байланысты, соның ішінде экологиялық және экономикалық. Экономиканың белсенді дамуы қоршаған ортаның жағдайына кері әсерін тигізбеуі керек. Жекелеген кәсіпорындар да, тұтас мемлекеттер де тепе-теңдікке жету және жаһандық мәселелерді шешу үшін экономикалық және экологиялық жағдайды бақылауы керек.
Сондықтан, елімізде «жасыл» экономикаға қадам басу саты-саты бойынша жүзеге асуда. Мәселен, 2013-2020 жылдарға арналған бірінші кезеңде инфрақұрылым құру, 2020-2030 жылдарға бекітілген екінші кезеңде жаңартылған қуат технологиясын пайдалану шарасы қарастырылған. Сол сияқты 2030-2050 жылдарға бағытталған келесі кезеңде үшінші өнеркәсіп төңкерісіне біртіндеп көшуді жүзеге асыру жүктелген. Мұнымен қоса, тұрғын үйлерге жылы су жеткізуді қамтып, көшеде соңғы еуростандарттағы көліктерді жүргізу, энергия саласына жауапты мамандар даярлайтын арнайы академия ашу жоспарға іліккен.
Айқын мақсаттарға қол жеткізудегіҚасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» атты Қазақстан халқына Жолдауын жастарға насихаттау мен Ел мүддесі үшін жасалған барлық бағыттарын түсіндіру М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің ғалымдарының назарында деп сенім білдіремін.
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті «Экономика» кафедрасы
Ниязбекова Роза Калманбаевна э.ғ.д., профессор
