«Таза Қазақстан» акциясы соңғы жылдары ел көлемінде кең өріс алып, қоғамның экологиялық мәдениетін арттыруға бағытталған маңызды бастамалардың біріне айналды. Бұл қозғалыстың басты мақсаты – тұрғындардың табиғатқа деген саналы көзқарасын қалыптастыру және қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарауды күнделікті өмір дағдысына айналдыру. Дегенмен, акциялар мен сенбіліктердің уақытша сипатынан бөлек, халықтың экологиялық этикасының шынайы деңгейі қандай деген сауал өзекті күйінде қалып отыр.
Экологиялық этика – адамның табиғатқа, қоршаған ортаға деген моральдық қатынасын білдіретін күрделі ұғым. Ол бір реттік тазалық шараларымен немесе көзге көрінерлік науқанмен өлшенбейді. Нағыз экологиялық мәдениет адамның ішкі ұстанымынан, тұрмыстық әдеттерінен және табиғатты аялауға бағытталған жеке әрекеттерінен байқалады. Яғни, суды, жарықты үнемдеу, қалдықты сұрыптап тастау, тұрмыста артық тұтынудан бас тарту секілді ұсақ көрінетін істердің жиынтығы экологиялық жауапкершіліктің айқын көрінісі болып табылады.
Шымкент қаласының Қаратау ауданында экологиялық мәдениетті арттыру бағытында бірқатар жұмыстар атқарылып келеді. Аудан әкімдігі мен коммуналдық мекемелердің ұйымдастыруымен сенбіліктер тұрақты түрде өткізіліп, көшелер мен аулалар тазартылып, қоқыс шығару жүйесі жолға қойылған. Тұрғындар мен жастар ұйымдары белсенді қатысып, өз ортасының тазалығына үлес қосуда. Бұл қадамдар ауданның экологиялық ахуалын жақсартуға оң әсер еткенімен, тұрғындардың экологиялық этикасының тұрақты қалыптасуы үшін жеткіліксіз.
Қаратау ауданы — халық саны қарқынды өсіп келе жатқан, жаңа тұрғын үй алаптары көп аймақ. Соған сәйкес тұрмыстық қалдық көлемі де артып отыр. Бірақ тұрғындардың көпшілігі тазалықты әлі де коммуналдық қызметтің ғана міндеті деп қабылдайды. Қоқысты сұрыптау, тұрмыстық қалдықты қайта өңдеуге тапсыру, тұрмыс барысында табиғатты аялау мәдениеті баяу қалыптасуда. Бұл мәселенің түпкі себебі – экологиялық білім мен ақпараттық түсіндіру жұмыстарының жүйесіз жүргізілуі.
Сонымен қатар ауданда экологиялық тәрбиенің мектеп пен балабақша деңгейінде енгізіле бастауы маңызды қадам саналады. Жастардың табиғатты қорғауға бағытталған белсенділігі артып келеді. Олар сенбіліктер мен ағаш отырғызу акцияларына қатысып қана қоймай, әлеуметтік желілер арқылы экологиялық ой-пікір таратуда. Бұл үрдіс болашақта қоғамның экологиялық сана деңгейін көтеруге ықпал етпек.
Жалпы алғанда, Қаратау ауданында экологиялық этика қалыптасу үстінде деп айтуға болады. Белсенді азаматтар мен ұйымдар өз үлесін қосып жатқанымен, тұрғындардың басым бөлігі табиғатты қорғауды жеке жауапкершілік ретінде сезіне қойған жоқ. Сондықтан алдағы уақытта экологиялық мәдениетті арттыру бағытындағы жұмыс тек тазалық акцияларымен шектелмей, тұрғындардың дүниетанымына әсер ететін тұрақты білім беру мен қоғамдық ынталандыру жүйесі арқылы жалғасуы тиіс. Әр азамат тазалықты өз үйінен бастап, табиғатты аялауды өмір салтына айналдырғанда ғана «Таза Қазақстан» идеясы шынайы мәнге ие болмақ.
